• Ten, kto wciąż trzyma się dogmatycznego poglądu, uważając go za najwyższy na świecie, myśląc „to jest najdoskonalsze” i dyskredytując inne poglądy jako gorsze, wciąż jest uważany za nie uwolnionego od sporów.
  
  
• Widząc, słysząc lub odczuwając coś i uważając to za jedyną rzecz, która może przynieść pociechę i korzyść dla siebie, zawsze jest się skłonnym do schwytania przez nią i wykluczenia wszystkiego innego jako gorszego.
  
  
• Schwytanie przez swój własny pogląd i uważanie wszystkich innych poglądów za gorsze – taka postawa jest uważana przez mądrych za niewolę, za brak wolności. Dobry praktykujący nigdy nie zawierza zbyt szybko temu, co jest widziane, słyszane i odczuwane, włączając w to reguły i rytuały.
  
  
• Dobry praktykujący nie ma potrzeby tworzenia nowej teorii świata przy wykorzystaniu wiedzy, którą już zdobył lub zasad i rytuałów, które praktykuje. Nie uważa siebie za lepszego, gorszego czy równego komukolwiek.
  
  
• Dobry praktykujący porzuca pojęcie ja i tendencję do trzymania się poglądów. Jest wolny i nie zależy od niczego, nawet od wiedzy. Nie staje po stronie kontrowersji i nie trzyma się żadnego poglądu czy dogmatu.
  
  
• Nie szuka niczego ani nie trzyma się niczego, ani w tej, ani w innej skrajności, ani w tym, ani w tamtym świecie. Porzucił wszystkie poglądy i nie ma już potrzeby szukania pocieszenia czy schronienia w żadnej teorii, czy ideologii.
  
  
• Dla mądrej osoby nie ma już żadnych poglądów dotyczących tego, co widać, słychać lub czuć. Jak można osądzać lub mieć opinię na temat takiej czystej istoty, która porzuciła wszystkie poglądy?
  
  
• Mądra osoba nie czuje już potrzeby ustanawiania dogmatów czy wybierania ideologii. Taka osoba porzuciła wszystkie dogmaty i ideologie. Osoba prawdziwie szlachetna nigdy nie jest uwikłana w zasady czy rytuały – podąża niezłomnie do brzegu wyzwolenia i nigdy nie powróci do królestwa niewoli.

 

 

Paramatthaka Sutta
Sutta Nipata 4.5

z Chanting form the Heart , Thich Nhat Hanh and the Monks nad Nuns of Plum Village