RADOŚĆ (MUDITA)

Jak powiedział Nagardźuna, buddyjski filozof żyjący w II w.:

Praktyka Nieskończonego Stanu Miłości usuwa z serc żyjących istot gniew.

Praktyka Nie­skończonego Stanu Współczucia usuwa z serc żyjących istot wszelkie troski i niepokoje.

Praktyka Nieskończonego Stanu Radości usuwa z serc żyjących istot smutek i posępność.

Praktyka Nieskończonego Stanu Spokoju usuwa z serc żyją­cych istot nienawiść, niechęć i przywiązanie.

Trzecim składnikiem prawdziwej miłości jest mudita, czyli radość. Prawdziwa miłość zawsze przynosi radość nam i osobom, które kochamy. Jeżeli na­sza miłość nie ma takiej mocy, nie jest prawdziwa.

Komentatorzy wyjaśniają, że szczęście jest stanem zarówno umysłu, jak i ciała, radość natomiast odnosi się przede wszystkim do umysłu. Dla zobrazowania różnicy często podają następujący przykład: Podróżnik wędrujący przez pustynię dostrzega nagle wśród piasków strumień zimnej wody i odczuwa radość. Pijąc wodę zaś, doświadcza szczęścia. Wyrażenie ditthadhamma sukhauihari znaczy: „trwanie w szczęściu w chwili obecnej”. Niespieszno nam do przyszłości; wiemy, że wszyst­ko istnieje właśnie tu i właśnie w tej chwili. Wiele drobiazgów może nas uszczęśliwić – wystarczy choć uzmysłowić sobie, że mamy zdrowe oczy. Wystarczy je otworzyć, żeby zobaczyć błękitne niebo, żółte kwiaty, dzieci, drzewa i tak wiele innych barwnych form. Trwając w stanie uważności, możemy naprawdę dotknąć tych przecudnych, ożywiających rzeczy i zjawisk; tak właśnie, naturalnie, wzrasta w nas stan radości. Radość zawiera szczęście, a szczęście – radość.

Niektórzy komentatorzy stwierdzili, że mudita oznacza „radość empatii” albo „radość altruistyczną”, czyli że jest to szczęście, którego doświadczamy, gdy inni są szczęśliwi. Takie rozumienie mudity jest jednak zbyt ograniczone, gdyż wprowadza rozróżnienie między mną a innymi. Głębsza defi­nicja mudity to radość wypełniona pokojem i zado­woleniem. Cieszymy się, widząc szczęście innych, ale cieszymy się także, gdy i nam jest dobrze. Jakże możemy odczuwać radość ze względu na drugiego człowieka, jeżeli nie cieszy nas własne szczęście? Radość jest dla wszystkich.