Uosabianie miłości, wolności i zrozumienia jest dla istot ludzkich naturalne. W tym właśnie duchu zobaczono w Buddzie „trzy ciała”: Dharmakaję, źródło oświecenia i szczęścia; Samboghakaję, ciało błogości i zadowolenia i Nirmanakaję, historyczne wcielenie Buddy, widziane jako wiele ciał przemiany, wysłanych przez Dharmakaję. Kaja oznacza ciało.
Przed swoim odejściem Budda powiedział do swoich uczniów: „Drodzy przyjaciele, mojego fizycznego ciała jutro tu już nie będzie, ale Dharmakaja, ciało moich nauk będzie zawsze z wami. Zobaczcie je jako nauczyciela, który nigdy was nie opuści. Bądźcie wyspą dla siebie, przyjmijcie schronienie w Dharmie. Używajcie Dharmy jako waszej lampy, jako waszej wyspy”. Budda przekazywał w ten sposób, że aby nirwana była nam dostępna zawsze, musimy praktykować Dharmę, Drogę zrozumienia i Miłości. To są narodziny Dharmakai, ciała nauk, ciała Drogi, źródła świecenia i szczęścia.
Dharmakaja jest ucieleśnieniem Dharmy, zawsze lśniącym, zawsze wszystko rozświetlającym. Wszystko, co może nam przebudzić się jest częścią Dharmakai – drzewa, trawa, ptaki, istoty ludzkie. Kiedy słysząc śpiew ptaka, powracam do swojej istoty, oddycham, uśmiecham się – ten ptak odsłania przede mną ciało Dharmy Buddy. Ludzie przebudzeni mogą usłyszeć Dharmę głoszoną przez kamyk, bambus czy płacz dziecka. Wszystko może być głosem Dharmy, jeśli jesteś przebudzony. Każdego ranka, kiedy otwierasz okno i widzisz wlewające się do pokoju światło, wiesz że to też jest częścią Dharmakai.
Kiedy otwieram okno,
patrzę na Dharmakaję
Jaki cudowne jest życie!
Uważny w każdym momencie,
mój umysł jest czysta jak spokojna rzeka
[...]
Każde z nas ma te trzy ciała – ciało Dharmy, ciało radości i ciało fizyczne. Odkryjcie wasze własne ciała Dharmy, wasze własne ciała błogości i wasze własne ciała transformacji. Te ciała leżą głęboko w was; trzeba tylko je odkryć. Kiedy praktykujecie chodzenie w medytacji i odpuścicie trochę smutku i gniewu, kiedy zrzucicie nieco waszych pragnień, przywiązań czy błędnych postrzegań odkryjecie w was ciało Dharmy, ciało błogości i ciało transformacji. Kiedy połączycie się z tymi ciałami – waszymi i Buddy – będziecie mniej cierpieć. Dharmakaja, Sambhogakaja i Nirmanakaja są nam dostępne. Pozwólcie wniknąć w siebie promieniowi światła, wysyłanego przez Buddę; pozwólcie na swoją przemianę. Kiedy wiemy jak odkryć w sobie ziarna oświecenia, urzeczywistniamy też naszą zdolność do przemiany innych. Budda liczy na nas – że będziemy żyć uważnie, będziemy cieszyć się praktyką, będziemy przemieniać siebie; że będziemy mogli dzielić ciało Dharmy z wieloma innymi istotami żywymi.
Thich Nhat Hanh The Heart of the Buddha's Teaching
rozdz. 20
