Zgodnie z buddyzmem, istnieją cztery aspekty miłości.
Pierwszy to maitri, co można przetłumaczyć jako miłującą dobroć albo życzliwość. Miłująca dobroć jest nie tylko pragnieniem uczynienia kogoś szczęśliwym, pragnieniem przyniesienia ukochanej osobie szczęścia. Jest zdolnością przynoszenia jej radości i szczęścia – bo nawet jeśli twoim zamiarem jest kochać tę osobę, twoja miłość może przynieść jemu czy jej cierpienie.
Aby dobrze kochać, potrzebny jest trening; żeby móc dawać szczęście i radość musisz praktykować głęboki wgląd w osobę, którą kochasz. Zrozumienie jest istotą miłości. Jeśli nie potrafisz zrozumieć, nie potrafisz kochać. Tak nauczał Budda. Jeśli mąż nie zrozumie najgłębszych zmartwień swojej żony, jej najgłębszych aspiracji, jeśli nie zrozumie jej cierpień – nie będzie umiał jej kochać we właściwy sposób. Bez zrozumienia miłość jest niemożliwa.
Co musimy zrobić, żeby kogoś zrozumieć? Musimy mieć czas, musimy praktykować wnikliwe obserwowanie tej osoby. Musimy być, i być uważni; musimy wnikliwie obserwować. I właśnie owoc tej wnikliwej obserwacji nazywamy zrozumieniem. Miłość jest prawdziwa, jeśli stworzona jest z substancji zwanej zrozumieniem.
Drugim elementem prawdziwej miłości jest współczucie, karuna (karuṇā). Nie jest to tylko pragnienie zmniejszenia bólu innej osoby – ale zdolność robienia tego. Musicie praktykować wnikliwą obserwację, aby dobrze zrozumieć naturę cierpienia tej osoby, aby pomóc jej lub jemu zmienić tę sytuację. Wiedza i zrozumienie zawsze są podstawą praktyki. Praktyka zrozumienia jest praktyką medytacji. Medytować to wnikać głęboko w istotę rzeczy.
Trzecim elementem prawdziwej miłości jest radość, mudita. Jeśli w miłości nie ma radości – nie jest to prawdziwa miłość. Jeśli wciąż cierpisz, jeśli wciąż płaczesz, to nie jest w rzeczywistości miłość – to jest coś przeciwnego. Jeśli w twojej miłości nie ma miejsca na radość, możesz być pewien, że nie jest to prawdziwa miłość.
Czwartym elementem jest upekśa (upekṣā) – spokój umysłu albo wolność. Jeśli prawdziwe kochasz, osiągasz wolność. Kiedy kogoś kochasz, przynosisz jej czy jemu wolność. Jeśli nie jest to prawdą – twoja miłość nie jest prawdziwa. Musisz kochać tak, aby osoba, którą kochasz czuła się wolna – nie tylko na zewnątrz, ale i wewnątrz siebie. „Kochanie, czy masz w sercu i wokół siebie dostatecznie dużo przestrzeni?”. Jest to mądre pytanie, sprawdzające, czy nasza miłość jest czymś rzeczywistym.
Thich Nhat Hanh, "True Love"►
