Praktykowanie uważności pomaga nam doceniać szczęście, którym możemy się cieszyć tu i teraz. Gdy jesteśmy uważni, potrafimy to szczęście dostrzec i uszanować, dzięki czemu jest trwalsze.

Zadaj sobie pytanie, co odżywia twoją radość? Co odżywia radość innych ludzi? Czy wystarczająco dbam o swoją radość, o radość moich najbliższych? To pytania związane z Trzecią Szlachetną Prawdą. Powstrzymanie cierpienia – osiągnięcie szczęścia – jest możliwe, trzeba tylko nauczyć się cieszyć bezcennymi skarbami, które masz pod ręką.

Pierwszy obrót Trzeciej Szlachetnej Prawdy to „Rozpoznanie”. Dostrzeżenie, że cierpienie może się skończyć, że można żyć w duchowym spokoju. Jeżeli nie mamy w sobie jeszcze spokoju i radości, możemy przypomnieć sobie szczęście, którego zaznaliśmy w przeszłości lub cieszyć się spokojem i radością innych. Dzięki nim uwierzymy, że szczęście jest możliwe.

W drugim obrocie stawiamy sobie wyraźny cel – zachęcamy siebie do szukania spokoju i radości. Aby praktykować Cztery Szlachetne Prawdy, będziesz musiał pochylić się nad tym, co daje ci spokój i sprawia radość i głęboko w to wniknąć. Wtedy uzmysłowisz sobie, że dotykanie stopami ziemi to cud, zmywanie naczyń to cud i praktykowanie z grupą przyjaciół to także cud. A największym cudem jest to, że żyjemy. Możemy położyć kres cierpieniu już samym tylko uzmysłowieniem sobie, że nie warto za nie umierać. Z początku twoja radość jest ograniczona – zwłaszcza taka radość, która jedynie maskuje cierpienie. Weź swój ból w ramiona, uśmiechnij się do niego i odkryj źródło szczęścia, które z niego bije. Buddowie i bodhisatwowie również cierpią. Różnica między nimi a nami jest taka, że oni umieją przekształcić swoje cierpienie w radość i współczucie. Są jak ogrodnicy, którzy wcale nie uważają, że kwiaty są lepsze od kompostu, a po prostu przetwarzają odpady w piękne rośliny. Nie wyrzucaj swojego cierpienia, dotknij go. Staw mu czoło, a pogłębi się twoja radość. Wiesz, że cierpienie jest równie nietrwałe, jak radość. Poznaj więc sztukę uprawiania radości.

Praktykowanie pierwszego obrotu Czwartej Szlachetnej Prawdy to „Rozpoznanie” – stwierdzenie, że Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, Właściwy Pogląd, Właściwe Myślenie, Właściwa Mowa, Właściwe Działanie, Właściwe Zarobkowanie, Właściwy Wysiłek, Właściwa Uważność i Właściwe Skupienie – może nas doprowadzić do kresu cierpienia.

W drugim obrocie stawiamy sobie cel – podejmujemy się praktykowania tej ścieżki, co dokonuje się w drodze nauki, refleksji i medytacji. Kiedy się uczymy – przez czytanie, słuchanie, czy dyskusję – powinniśmy być otwarci, dzięki takiej postawie będziemy umieli wcielić poznane nauki w życie. Jeżeli uczeniu się nie towarzyszą refleksje i praktyka trudno to nazwać prawdziwą nauką.

Trzeci obrót Czwartej Szlachetnej Prawdy to „Urzeczywistnienie” wstąpienie na ścieżkę i praktykowanie poznanych nauk. Ścieżka staje się ciałem, kiedy wcielamy w życie wszystko, czego się nauczyliśmy. Praktyka to stawianie czoła cierpieniu po to, aby przekształcić je w szczęście. Oto cierpienie. To cierpienie trzeba wyraźnie zobaczyć. Jego źródło trzeba dogłębnie zrozumieć. Zobaczyłem swoje cierpienie. Zobaczyłem, jak się przejawia. Zobaczyłem jego treść i jego źródło. To są rzeczywiste praktyki, a nie tylko oświadczenia. Zrozumienie rzeczy, jakimi są (jathabhutadźńana), wypływa wtedy naturalnie z życia i praktyki.

Potrzebujemy cierpienia, aby zobaczyć ścieżkę. W samym centrum bólu odnajdziemy jego przyczyny, sposób jego wyleczenia i ścieżkę prowadzącą do tego celu. Jeśli będziemy się bali dotknąć swojego cierpienia, nie zdołamy wejść na ścieżkę pokoju, radości i wyzwolenia. A więc nie uciekaj, dotknij swój ból i weź go w ramiona. Pogódź się z nim. Budda powiedział „z chwilą, kiedy pojmiesz, jak zrodziło się twoje cierpienie, znajdziesz się na ścieżce prowadzącej do uwolnienia się od niego”. Kiedy wiesz, co i jak powstało, jesteś na ścieżce.

Przemodelujmy Cztery Szlachetne Prawdy. „Ustanie cierpienia” – Trzecia Szlachetna Prawda – oznacza wolność od cierpienia, czyli szczęście. Zamiast mówić o „ustaniu cierpienia” czy „kresie cierpienia” mówmy raczej o „szczęściu”. Nazwijmy Czwartą Szlachetną Prawdę „Szlachetną Ośmioraką Ścieżką”, która prowadzi do szczęścia. I zamiast nazywać Drugą Szlachetną Prawdę „przyczyną cierpienia”, powiedzmy sobie, że istnieje „nieszlachetna ośmioraka ścieżka”, która prowadzi do cierpienia, czyli ścieżka ośmiu niewłaściwych praktyk – niewłaściwego poglądów, niewłaściwej mowy, myślenia, działania, zarobkowania, wysiłku, niewłaściwej uważności i skupienia.

Jeśli nasze życie będzie cechować nienawiść, niewiedza i lęk, to zapłacimy za to cierpieniem. Jeśli będziemy żyć w zgodzie z Ośmioraką Ścieżką, będziemy pielęgnować zdrowie i szczęście – nasze życie stanie się radością i cudowną swobodą.

THICH NHAT HANH SERCE BUDDY