To pytanie pozwala nam dostrzec cud medytacji. Dzięki medytacji możemy znaleźć odpowiedzi na głębokie pytania, takie jak to. Wyobraź sobie, że przeglądasz rodzinny album i widzisz siebie jako pięcioletniego chłopca. Możesz się zastanowić: „Gdzie jest teraz ten chłopiec? Czy umarł, czy nie?”. To właśnie jest medytacja. Uświadamiasz sobie, że ten pięcioletni chłopiec nie umarł, ale się przekształcił. Jesteś kontynuacją tamtego chłopca.

Czy potrafisz porozmawiać z pięcioletnim chłopcem, który jest w tobie? Czy on jest jedynie wytworem twojego umysłu, czy też rzeczywistością? Jeśli możesz rozmawiać z dzieckiem, którym kiedyś byłeś, możesz również nawiązać głęboką więź z innymi – na przykład ze swoją żoną – pod warunkiem, że nie jesteś przywiązany do fizycznych znaków czy form, które z nią kojarzysz. To tak, jak z chmurą. Jeśli skupiasz się na jej formie, możesz nie rozpoznać chmury w filiżance herbaty. Ale dzięki „bezznakowiości” możesz zobaczyć chmurę w herbacie jako prawdziwą rzeczywistość, a nie tylko wytwór umysłu.

Podobnie twoi bliscy przejawiają się w nowych formach. Twoja zmarła żona może istnieć nie tylko na zewnątrz, ale także w tobie. Uwalniając się od utartych wyobrażeń, możesz nawiązać z nią prawdziwy i głęboki kontakt. Możesz odkryć, że w tej nowej formie jest nawet piękniejsza i młodsza. Kluczem jest najpierw nawiązanie kontaktu ze sobą.

Kiedy dotykam swojej dłoni, wiem, że jest w niej dłoń mojej matki. Jeśli dotykam czoła, to tak, jakby dłoń mojej matki również je dotykała. To nie jest wyobrażenie, lecz głęboka prawda: nic nigdy nie ginie. Tak jak chmury się przekształcają, twoi bliscy nadal istnieją w nowych formach.

Twoja zdolność do połączenia się ze sobą – czy to z dzieckiem, którym kiedyś byłeś, czy z dorosłym, którym jesteś teraz – determinuje twoją zdolność do połączenia się z innymi. Więc nawiąż kontakt ze sobą. Gdy to osiągniesz, łączenie się z innymi, nawet z tymi, których uważałeś za straconych, staje się naturalne i głębokie.

Odpowiedź Thich Nhat Hanha na pytanie jednego ze słuchaczy podczas wydarzenia w klasztorze Blue Cliff, USA (9 października 2011).
https://www.youtube.com/watch?v=e2qK2wRmPRs